به طور کلي درمان ميگرن به دو نوع روش دارويي درمان ميگرن و روش غير دارويي درمان ميگرن تقسيم مي شود . بسياري از داروها در درمان ميگرن به کار مي روند . درمان دارويي ميگرن به دو دسته تقسيم مي شود .
1 ) درمان دارويي مرحله حاد حمله ميگرن که در آن شخص داروهاي مسکن را موقع شروع حمله ميگرن استفاده مي کند تا سردرد قطع شود و حمله فرو کش کند
2 ) درمان دارويي پيشگيري کننده ميگرن شامل داروهايي است که به صورت مرتب و معمولا روزانه مصرف مي شوند تا از تعداد و شدت حمله هاي ميگرن پيشگيري و آن ها را کم کند.
انتخاب درمان ميگرن توسط متخصص سردرد بستگي به شدت و فرکانس حملات سردرد ميگرني در فرد دارد .
اگر تهوع و استفراغ هم همراه سردرد وجود داشته باشد بايد به صورت جداگانه درمان شود تا نتيجه مطلوب بدست آيد .
درمان مرحله حاد حمله ميگرن
مسکن ها وقتي بهترين اثر را در قطع سردرد ميگرني دارند که به محض شروع سردرد و اول حمله ميگرن استفاده شوند در غير اين صورت داروهاي خوراکي به علت کاهش جذب دستگاه گوارش در طي حمله حاد ميگرن جذب نشده و جواب نمي دهند و شخص ناچار به استفاده از انواع ديگر داروها مثل نوع تزريقي دارو مي شود.
انواع مسکن ها
انواع مسکن هاي در دسترس و بدون نسخه يا با تجويز پزشک شامل : آسپيرين . بروفن . ادويل . ناپروکسن . ديکلوفناک و... است .
اين مسکن ها اگر مدت زمان طولاني مصرف شوند مي توانند سردرد هاي ريباند وابسته به مسکن(medication oversuseheadache ) را ايجاد کنند و همچنين عوارض گوارش مثل خونريزي معده يا روده و يا زخم معده ايجاد کنند .مسکن ترکيبي مثل ترکيب کافئين آسپيرين و استامينفون که اکسدرين (exedrine )نام دارد مي تواند در انواع خفيف تا متوسط ميگرن تاثير گذار باشد .
تريپتانها
اين دارو ها توسط متخصص مغز و اعصاب براي درمان مرحله حاد حمله ميگرن تجويز مي شوند مثل سوما تريپتان و ريزاتريپتان (maxalt). اين دسته دارويي راه هاي درد در مغز را بلاک مي کند و باعث قطع سردرد ميگرن مي شوند . تريپتانها به اشکال مختلف قرص . اسپري و تزريقي وجود دارند . مصرف زياد اين دسته به علت نوسانات فشار خون و تغييرات قلبي و عروقي که ايجاد مي کنند در افراد داراي مشکلات قلبي . سابقه سکته مغزي و سنين بالاي 50 سال توصيه نمي شود .
ارگوتامين
دي هيدروارگوتامين به صورت اسپري بينييا تزريقي موجود است . اثرات آن تقريبا مشابه با تريپتانها است بيشترين اثر را زماني دارد که بلافاصله پس از شروع علائم ميگرن خورده شود . مهم ترين عارضه جانبي آن تشديد تهوع و استفراغ ناشي از ميگرن است .
لازم به ذکر است که ارگوتامين را نبايد هر روزه يا به عنوان پيشگيري از حملات ميگرن استفاده کرد چرا که ممکن است منجر به ارگوتيسم شده و علائم مسموميت دارويي ايجاد کند و همچنين سردرد هاي واکنشي به وجود آورد .
افراد با سابقه بيماري هاي قلبي عروقي . تنگي عروقي کرونر قلب . فشار خون بالا يا بيماران مبتلا به بيماري هاي کليوييا کبدي بايد از مصرف آن پرهيز کنند .
Lasmiditan
داروي خوراکي جديد که براي درمان مرحله حاد حمله ميگرن با و بدون اورا تاييد گرفته است ولي متاسفانه در ايران وجود ندارد . اين دارو به طور موثري درد و تهوع و حساسيت به نور و صدا را در حمله حاد ميگرن از بين مي برد .
اين دارو نبايد با الکل و ساير داروهاي خواب آور استفاده شود
ترکيبات اپيوئيدي (مخدرها)
در بيماراني که به دو دليل قادر به مصرف بقيه انواع داروهاي کاهنده درد مرحله حاد ميگرن نيستند . ترکيبات مخدر مثل کدئين و انواع ترکيبي آن با مسکن ها مثل استامينوفن کدئين مي تواند کمک کننده باشد . به علت ايجاد وابستگي که اين ترکيبات در فرد ايجاد مي کند حتي الامکان بايد در مواردي که بقيه انواع داروهاي مرحله حاد ميگرن موثر نيستند و يا فرد قادر به استفاده از آنها نيست استفاده شوند و حتما بايد توسط پزشک متخصص سردرد تجويز شوند .
داروهاي ضد تهوع
اگر ميگرن همراه با تهوع و استفراغ باشد مصرف داروهايضد تهوع مثل کلرپرومازين متوکلوپرايد مي تواند موثر باشد . اين دسته دارويي بهتر است همراه با مسکن ها براي کنترل بهتر علائم حاد ميگرن استفاده شوند
دارو هاي پيشگيري کننده حمله ميگرن
پزشک متخصص مغز واعصاب ممکن است براي پيشگيري از ايجاد حمله ميگرني داروهايي را تجويز کند، سوالي که مطرح مي شود اين است که ميگرن چه موقع نياز به درمانهاي نگهدارنده و پيشگيري کننده دارد که به صورت روزانه توسط فرد استفاده شوند؟
پاسخ اين است که هرگاه حمله ميگرن بيشتر از هفته اييک بار ايجاد شود و يا کمتر از اين مقدار باشد اما حمله آنقدر شديد باشد که فرد را از فعاليتهاي روزانه بازدارد و به درمانهاي مسکن معمول پاسخ ندهد بايد توسط پزشک متخصص سردرد داروهاي پيشگيري کننده ميگرن تجويز شود.
بعضي از دارو هاي پيشگيري کننده ميگرن شامل موارد زير است :
داروهاي مهار کننده گيرنده بتا (بتا بلاکر) مثل پراپرونولول يا متوپرولول
داروهاي ضد افسردگي 3 حلقه مثل آمي تريپتيلين، نورتريپتلين و داکسپين که عوارض جانبي خواب آلودگي و افزايش وزن و خشکي دهان و يبوست مي دهد.
داروهاي ضد تشنج مثل والپروات سديم ، توپيرامات (TopoMax) که مي تواند به کاهش حملات ميگرن کمک کند ولي عوارض جانبي زياد مثل سرگيجه، لرزش دست، ريزش مو، گزگز دست و پا، اختلالات حافظه و عوارض کبدي دارد.
داروهاي مهارکننده کانال کلسيم مثل فلوناريزين
داروهاي مهارکننده آنتي باديCGRP
Aimovigيک داروي جديد از اين گروه است. CGRPيک مونوکلونال آنتي بادي است که در هنگام حمله ميگرن توسط پايانه هاي عصبي اطراف عروق مغز آزاد مي شود و حمله ميگرن را آغاز مي کند، اين دارو مانع آزاد شدن CGRP ودر نتيجه مانع شروع حمله ميگرن مي شود، متاسفانه اين دارو بعلت هزينه بالايي که دارد هنوز در ايران موجود نيست.
تزريق بوتاکس
در صورتيکه فرد به داروهاي معمول پيشگيري کننده ميگرن پاسخ ندهد تزريق بوتاکس تخصصي ميگرن توسط متخصص مغز و اعصاب توصيه مي شود.
اين دارو در 31 نقطه سر و گردن توسط متخصص مغز و اعصاب تزريق مي شود و در واقع از آزاد شدن نوروترسميترهاي درد از پايانه هاي عصب اطراف عروق مغز جلوگيري مي کند. تزريق بوتاکس تخصصي ميگرن برايدرمان ميگرن مزمن مقاوم به درمان بزرگسالان توسط FDA تاييديه دارد.(ميگرن مزمن طبق تعريف ميگرني است که فرد بيشتر از 15 روز در ماه سردرد ميگرني داشته باشد که حدود 3 ماه طول کشيده باشد).
درمانهاي غير دارويي ميگرن
وقتي که علائم حمله ميگرن شروع شد سعي کنيد به محل آرام و تاريکي برويد و چشمهايتان را ببنديد. بهتر است بخوابيد.
پک يخ را در که در حوله اي پيچيده ايد روي پيشاني و پشت گردن بگذاريد. بعضي بيماران به کيسه آب گرم پاسخ بهتري مي دهند. هر دو را امتحان کنيد وببنيد کداميک نتيجه بهتري مي دهد.
تکنيک هاي ريلکسيشن را امتحان کنيد.
بيوفيدبک و CBT (روشهاي شناختي رفتاري) و مايندفولنس (Mindfulness) مي توانند استرس و تنش را کاهش داده و در نتيجه موجب کاهش تعداد حمله هاي ميگرن شوند.
خواب و غذاي منظم داشته باشد.
خيلي زياد يا خيلي کم نخوابيد سعي کنيد الگوي خواب منظم داشته باشيد. ساعت مشخص به رختخواب برويد و ساعت مشخص از خواب بيدار شويد.
سعي کنيد وعده هاي غذايي را مرتب و سر وقت بخوريد و از افت قند خون جلوگيري کنيد.
آب زياد بنوشيد.
روزانه 6 الي 8 ليوان آب در مبتلايان به ميگرن براي کاهش سردرد هاي ميگرن توصيه مي شود.
دفترچه يادداشت روزانه ميگرن تنظيم کنيد
ساعت ها ، تعداد و شدت حمله هاي سردرد و ميگرن و تريگرها و عوامل محرک آن را يادداشت کنيد و به پزشک متخصص سردرد خود نشان بدهيد.اين کار پزشک شما را در درمان مناسب تر ميگرن کمک مي کند.
به طور مرتب ورزش کنيد
ورزش ايروبيک (هوازي ) تنش شما را کم مي کند. اگر پزشک متخصص مغز و اعصاب شما موافق است ورزش هاي هوازي را که از آن لذت مي بريد مثل پياده روي و شنا و دوچرخه سواري را در برنامه روزانه خود بگنجانيد.ابتدا خود را به آهستگي گرم کنيد و سپس ورزش را شروع کنيد.
ورزش شديد و ناگهاني بدون آمادگي خود مي تواند سردرد ايجاد کند.
ورزش منظم همچنان مي تواند به کاهش وزن شما کمک کند.چاقييکي از عواملي مستعد کننده حمله هاي ميگرن است.
بعضي ويتامين ها و مواد معدني را در برنامه غذايي خود بگنجانيد.
مصرف گياه Batterbur (بابا آدم کوهي ) و Feverfew به خصوص ترکيب آن ها مي تواند در پيشگيري از حمله هاي ميگرني نقش داشته باشد.
ويتامين B2 (ريبوفلاوين) با دوز کافي 200-400 مي تواند از تعداد حمله هاي ميگرن بکاهد.
منيزيم با دوز کافي (500-600) و کوآنزيم کيو 10 (coQ10) مي تواند در پيشگيري از ميگرن کمک کننده باشد.
با مراجعه به کلينيک سردرد تهران با بهره گيري از بهترين متخصص هاي مغز و اعصاب، مي توانيد از نوع ميگرن خود مطلع شده و بهترين روش درمان را آغاز کنيد.